op 25 juli voor het eerst 40 graden 

2019: op twee na warmste en op drie na zonnigste jaar 

Het jaar 2019, waarin het voor het eerst 40 graden werd, wordt in Limburg het op twee na warmste jaar sinds het begin van de metingen. Alleen de kalenderjaren van 2014 en vorig jaar 2018 waren nog iets warmer dan 2019.

De historische dag was dit jaar 25 juli 2019. Het nieuwe officiële landelijke hitterecord werd op deze donderdag gemeten op de vliegbasis Gilze-Rijen: 40,7 graden. Het warmste KNMI-weerstation van Limburg was Arcen met een maximum op deze dag van maar liefst 40,2 °C. Daarmee werd ook het Limburgse hitterecord van Maastricht, 38,4 graden op 27 juni 1947, verpulverd.

Alleen 2014 en 2018 nog iets warmer  

Het jaar 2018 blijft recordwarm, gevolgd door 2014, waarna dit jaar 2019 op de derde plaats in de ranglijst van warmste jaren komt te staan.

Opvallend is dat de warmste tien jaren allemaal in deze eeuw zijn voorkomen. Ook de jaren 2000, 2002, 2006, 2007, 2011, 2015 en 2017 staan namelijk in de top-10 warmste jaren.

 

Ook december 2019 was zeer zacht, ruim drie graden warmer dan normaal. Op het KNMI-weerstation op de Zuid-Limburgse luchthaven waren slechts 4 decembermaanden zachter in: 1974, 1988, 2006 en in 2015 (recordzacht).

Slechts drie jaren zonniger 

Uit metingen in de regio Maastricht over de afgelopen ruim honderd jaar blijkt dat 2019 het op drie na zonnigste jaar is. De totale zonneschijnduur komt dit jaar daar naar verwachting uit op bijna 1930 uur (normaal bijna 1600).

Alleen de jaren 2003 (recordzonnig met ruim 2100 zonuren), 2018 (bijna 2100) en 1959 waren zonniger dan dit jaar.

Het verschil met 1959, totaal ruim 1940 zonuren, is echter klein.

Op het KNMI-weerstation Ell-Haler was het in 2019 met totaal ruim 1950 zonuren iets zonniger en op het KNMI-weerstation Arcen met ruim 1800 zonuren minder zonnig dan in Zuid-Limburg. Ten noorden van Venray in Overloon bedroeg de zonneschijnduur 1935 uur. Net over de grens in Duitsland werd in Walbeck (bij Arcen) 1812 zonuren gemeten en in Aachen-Orsbach 1765 zonuren.

 

December 2019 was zonniger dan normaal met in de regio Maastricht 66 zonuren: plaats 15 op de ranglijst van zonnigste decembermaanden (december 2015 en 2016 blijven recordzonnig met circa 100 zonuren).

Tweede extreem droog groeiseizoen op rij 

Op de droge zandgronden in Noord- en Midden-Limburg was het zogenaamde doorlopend potentieel neerslagtekort, t.o.v. de verdamping dit jaar vanaf april, op de laatste dag van de astronomische zomer (22 september) opgelopen tot bijna 300 mm. Dit betekent dat bijvoorbeeld gras vanaf 1 april bijna 300 liter regenwater per vierkante meter te kort is gekomen om de hoge verdamping bij te benen, en optimaal te groeien.

Dit neerslagtekort was voor het tweede jaar op rij erg hoog, maar vorig jaar nog iets hoger. Na de Tweede Wereldoorlog was het in slechts vier jaren op einde zomer droger dan dit jaar: in 1947, 1959, 1976 en dus 2018.

Vanaf de eerste dag van de astronomische herfst, vanaf 23 september, sloeg het weer om en viel er regelmatig regen van betekenis. Het grondwater steeg maar stond op het einde van het jaar nog lager dan normaal.

Delen Midden-Limburg het droogst van ons land 

In grote delen van Noord- en Midden-Limburg, met uitzondering van delen van de Maasduinen, viel in 2019 minder neerslag dan normaal.

Delen van Midden-Limburg, de Peelregio in Limburg en Brabant en delen van Noordoost-Brabant en de zuidelijke Achterhoek waren dit jaar de droogste gebieden van ons land: jaartotalen tussen 675 mm en ruim 700 mm (bijna 100 mm minder dan normaal).

De droogste KNMI-neerslagstations van ons land (van de ruim 300) dit jaar:

1. Gendringen (Achterhoek) en Oss 675 mm

2. Heibloem 693 mm

3. Echt 699 mm

4. Deurne 701 mm

5. Kessel-Eik 705 mm

6. Leunen (Venray) 707 mm

7. Sevenum 707 mm

8. Nuland 708 mm

9. Roermond 711 mm

10. Lichtenvoorde 713 mm

Delen Zuid-Limburg iets natter dan normaal 

Mede door de regenval in de herfst was het jaar 2019 in delen van Zuid-Limburg iets natter dan normaal.

De meeste neerslag in Limburg viel in Vaals met een jaartotaal van 1017 mm. Normaal is Vaals met 950 mm ook de natste plaats van Limburg.

De regio Vaals en omgeving is het niet de natste regio van heel Nederland in 2019 geworden. Dat is in Noord-Holland de regio Alkmaar en nabije omgeving, waar dit jaar bijna 1150 mm regen terecht kwam.

De natste KNMI-neerslagstations van ons land in 2019:

1. Heiloo (bij Alkmaar) bijna 1150 mm

2. Bergen (NH) 1130 mm

3. Obdam 1130 mm

4. Lisse 1090 mm

5. Zaandam bijna 1060 mm

Bijzonderheden 

* Vorstperiode 18 tot en met 24 januari 2019: in de nacht van 21 januari -9 à -8 graden. Op 22 januari 3 tot 8 centimeter sneeuw in Limburg.

* Meeste sneeuw op 30 januari in het Zuid-Limburgse heuvelland: 8 tot 12 centimeter, dit laatste in het Vijlenerbosch en op het Drielandenpunt. Boven deze sneeuw in Vijlen-Mamelis (Selzerbeekdal) in de nacht van 30 op 31 januari strenge vorst: -11 graden en vlak boven de sneeuw -13 graden: de laagste temperaturen van 2019.

* Op drie na warmste en zonnigste februari

* Twee “winterlente-vierdaagsen” in februari: 15 t/m 18 en 24 t/m 27 februari met dagelijks zonnig weer en meer dan 15 graden

* Het KNMI-weerstation Arcen registreerde op woensdag 27 februari 2019 een maximum van 20,5 graden: een landelijk warmterecord voor februari sinds het begin van de metingen

* De natuur was eind februari twee weken vroeger dan normaal

* Storm op zondag 10 maart: KNMI-weerstation Ell-Haler halverwege de middag windkracht 9 en zeer zware windstoten van 120 km/uur

* Half maart veel regen en een hoogwatergolf door de Maas zonder ernstige wateroverlast. De meeste regen viel in Zuid-Limburg: maandtotaal in Hoensbroek 160 mm regen

* op zes na zonnigste april: ruim 220 zonuren, meer dan wat normaal is voor de maanden mei, juni en juli.

* zaterdag 13 april in de nacht en vroege ochtend -1 tot -3 graden en overdag sneeuwbuitjes

* een week later: eerste zomers warme dag op Goede Vrijdag 19 april op het KNMI-weerstation Arcen: 25,9 graden

* 21 en 22 april met bijna 25 graden de warmste paasdagen sinds 1949 (toen in Limburg 28 tot 30 graden)

* in de vroege zaterdagochtend 4 mei boven 250 meter hoogte in de regio Vijlen-Vaals een beetje sneeuw: op de Vaalserberg/Drielandenpunt sneeuwdikte 4 centimeter

* zondag 19 mei 25 graden en enkele fikse onweersbuien

* na een vrij koude mei volgde een recordwarme en recordzonnige juni

* eerste (van de drie in de zomer van 2019) hittegolf van 22 juni t/m 1 juli

* tweede hittegolf van 19 t/m 26 juli met drie historische hete dagen op rij: maxima KNMI-weerstation Arcen op 24 juli 39,2 graden, op 25 juli 40,2 graden en op 26 juli 39,9 graden

* 27 juli hitte wordt gedreven door (forse) onweersbuien: Noorbeek bijna 50 mm en lokaal in Zuid-Limburg wateroverlast

* derde hittegolf van 22 t/m 28 augustus

* meteorologische zomer (juni t/m augustus) op twee na (2003 en vorig jaar) warmste. De zomer was vergelijkbaar zonnig als een jaar eerder in 2018, alleen de zomers van 1947 en 1976 waren zonniger

* zondag 22 september: laatste dag astronomische zomer en laatste zomers warme dag van het jaar met 28 graden

* somberste eerste drie herfstweken in 35 jaar

* eerste vier herfstweken (23 september t/m 20 oktober) recordnat in Stein

* eerste lichte vorst van de herfst op anderhalve meter hoogte op 28 en 30 oktober

* delen van Zuid-Limburg en de Maasduinen natste oktober in twintig jaar

* recordzachte 19 december op het KNMI-weerstation op de luchthaven bij Beek (metingen sinds 1946): 15,4 graden (op 19 december 1932 mogelijk zachter maar er werd toen daar nog niet gemeten)

* recordzachte 20 december op het KNMI-weerstation op de luchthaven bij Beek (metingen sinds 1946): 14,1 graden (op 20 december 1932 mogelijk zachter maar er werd toen daar nog niet gemeten)

* de laatste maand van dit jaar was iets natter dan normaal en de meeste regen, bijna 100 mm, kwam terecht in Venlo en Vaals.