Op 12 en 13 augustus in Limburg
Zeldzame extreem hoge luchtvochtigheid bij tropische hitte
Het werd op maandag 12 augustus in Limburg op de KNMI-weerstations 33 à 34 graden: tropische hitte en de warmste dag van deze zomer.
Bij 35 graden en meer spreken we officieel over extreem warm/heet weer.
Sinds 1988 zijn de jaren opvallend warmer geworden en als we kijken naar zo’n 35 jaar metingen sinds de jaren negentig van de vorig eeuw op de KNMI-weerstations Arcen en vliegveld Beek, dan waren er in Arcen tot dit jaar 36 extreem warme dagen met 35,0 graden en meer en in Beek 32.
Dus gemiddeld ongeveer 1 per jaar.
Zeer hete dagen
De heetste dag voor Limburg werd vijf jaar geleden gehaald op 25 juli 2019 met 40,2 graden in Arcen en 39,6 in Beek.
Voor het laatst was er op 19 juli 2022 een zeer hete dag met 38 à 39 graden in Limburg.
Maar de lucht was toen iets droger in vergelijking met de verwachting vandaag.
Dauwpunt
Meteorologen kijken niet zozeer naar de relatieve luchtvochtigheid want dat zegt weinig of het benauwd wordt. De relatieve vochtigheid hangt van de temperatuur af.
Lucht van bijvoorbeeld 20 graden en een hoge relatieve vochtigheid van 80 % bevat minder vocht/waterdamp dan lucht van bijvoorbeeld 30 graden en een lagere RV van 50 %.
Meteorologen kijken naar de werkelijke hoeveelheid waterdamp, de onzichtbare gasvormige fase van water, in de lucht. Het dauwpunt is hiervoor geschikt en wordt vermeld in de weerwaarnemingen. Het dauwpunt is de temperatuur waarbij waterdamp begint te condenseren door afkoeling van de lucht, zonder dat vocht wordt toegevoerd of afgevoerd, tot druppeltjes.
Tropische hitte en extreme vochtigheid zeldzaam
Uit uurlijkse metingen over 73 jaar van 1951-2024 op het KNMI-weerstation op het Zuid-Limburgse vliegveld bij Beek blijkt volgens Meteo Limburg dat op 150 zomerdagen de lucht extreem vochtig was met een dauwpunt van 20,0 graden en meer: dit is in 150 van de 6716 zomerdagen ofwel 2%.
Daar zitten ook maxima onder de 30 graden bij.
De combinatie meer dan 30 graden en extreme vochtigheid met een dauwpunt van 20,0 graden en meer is nog zeldzamer: over afgelopen 73 jaar op slechts 10 dagen=0,1 procent. Dat was in Beek op 6 juli 1952, 8 augustus 1992, 11 juli 1995, 20 juli 1998, 8 augustus 2003, 28 juni 2011, 19 augustus 2012, 2 juli 2015, 23 juni 2016 en 27 augustus 2016.
Opvallend is dat die dagen bijna allemaal sinds de warmere jaren negentig optraden, de laatste keer in de zomer van 2016.
Wet-bulb globe temperature
Meteo Limburg was in 2014 het weerbureau dat verantwoordelijk was voor de weermonitoring tijdens de Nijmeegse Vierdaagse, en daar wordt gewerkt met de zogenaamde wet-bulb globe temperature (WBGT). Ook bij andere grote sportevenementen en andere buitenactiviteiten die een grote inspanning van de mens vergen.
Een speciaal meetinstrument meet de luchttemperatuur, luchtvochtigheid, windsnelheid en ook de temperatuur van een zwarte bol die warmte absorbeert en dat is een maat voor de hitte-stress in direct zonlicht.
Dit meten gebeurt ter plekke en dat is natuurlijk veel beter dan uit te gaan van de referentie-weerstations van het KNMI in het vrije veld boven gras.
Bij een WBGT van meer dan 30 graden komen er waarschuwingen.
Code geel is een WBGT tussen 29,5 en 31 graden, code rood is een WBGT tussen 31 en 32 graden en code zwart (alle inspanningen staken) is een WBGT van meer dan 32 graden.
Vandaag en morgen extreem hoge WBGT
Hierboven is te zien dat de temperatuur in Beek maandagmiddag opliep naar maximaal 33 graden bij zeer hoge dauwpunten van 21 à 22 graden.
Volgens Meteo Limburg resulteerde dit in een WBGT van maar liefst 31 à 32 graden: dus op de grens van rood en zwart, hetgeen dus extreem is.
Vooral mensen met een kwetsbare gezondheid kunnen dan klachten krijgen zoals oververhitting en uitdroging. Bij zware inspanning (zoals zwaar lichamelijk werk of intensief sporten) kan iedereen deze klachten krijgen.
De luchtvochtigheid wordt vandaag bij tropische temperaturen extreem hoge door veel vocht in de ondergrond, door de vele regen van de afgelopen maanden, en daardoor een hoge verdamping.
Ook morgen wordt het volgens Meteo Limburg tropisch warm met een extreem hoge luchtvochtigheid.